home
NIJMEGEN "Iedereen kan er om een andere reden een gevoel bij krijgen. Voor mij gaat het om kunst, omdat ik heel bewust heb gekozen voor een zo dichtbij mogelijk contact met de gesneuvelden." Zo kijkt de Brakkensteinse kunstenaar Wim Maas (1949) terug op het monnikenwerk van vier jaar waarin hij 1650 grafstenen van het oorlogskerkhof Jonkerbos verzamelde in zes monumentale boeken. Zijn 'Project Jonkerbos' is vanaf zondag te zien in Galerie De Natris, in hartje Bottendaal.
Zo'n vijf jaar geleden kreeg de ex-tekenleraar Wim Maas het idee om de grafsteen van zijn ouders met een grafietstift op een groot vel papier af te wrijven. Het leverde zijn eerste prive-herdenkingsmonument op. "Zo kon ik, zeg maar, de herinnering aan mijn ouders heel dichtbij, tastbaar, over brengen naar huis."
Wat in het klein kan, kan ook in het groot. In Nijmegen liggen 1634 soldaten uit de Gemenebest-landen (Engeland en zijn ex-kolonies Canada, Australië en Nieuw-Zeeland) begraven, die hier in de Tweede Wereldoorlog voor de bevrijding van Europa gevochten hebben in het oorlogsgeweld sneuvelden.
De stoffelijke overschotten moesten volgens voorschrift begraven worden in de landen waar ze gedood waren. Hun nabestaanden moesten naar NederIand komen om hun geliefde zoons, broers en echtgenoten te herdenken. Nu, ruim een halve eeuw later, zijn er veel Engelsen die daartoe nooit de kans hebben gekregen. Het initiatief van Wim Maas maakt een tastbaar dichtbije herdenking alsnog mogelijk.
Dag na dag, vier jaar lang, was Maas op het veld van eer aan de Oude Mollenhutseweg te vinden. Dankzij de (in Engeland heel populaire) 'rubbing'-techniek bracht hij alle militaire grafstenen van Jonkerbos op ware grootte over op papier en bundelde de afwrijfsels in zes monumentale bundels.
Hij kreeg voor zijn project de medewerking van de Commonwealth War Graves Commission, die alle 'Engelse' oorlogskerkhoven in Europa beheert. Tijdens zijn dagelijks rnonnikenwerk spraken veel kerkhofbezoekers hun waardering uit voor het groeiende kunstwerk.
Het Project Jonkerbos in Galerie De Natris (Van Dulckenstraat 20) bestaat uit een 'installatie' van de zes monumentale grafboeken in een zee van rode klaprozen, de traditionele herdenkings-poppy's. Aangrijpende grafteksten en populaire muziek uit de jaren '40 maken de aankleding af.
De expositie opent op zondag 13 april om 15.00 uur en is verder iedere zondag tot en met 18 mei tussen 13.00 en 18.00 uur en op afspraak (tel. 024-3234689) gratis te bezoeken.
Wim Maas hoopt dat daarna zijn levenswerk een plekje krijgt in Engeland.